Kalendarium najważniejszych wydarzeń
z historii Żydów

• 135 r. n.e. – Początek wielkiej diaspory żydowskiej; zakaz wstępu do Jerozolimy Żydom.

• 395 – Podział imperium rzymskiego; Palestyna pod panowaniem Bizancjum.

• 500-600 – Wzrost znaczenia ośrodków żydowskich we Włoszech, Francji, Niemczech, Hiszpanii i Babilonii.

• 638 – Panowanie nad Palestyną zdobywają Arabowie.

• 1066 – Początek osadnictwa Żydów w Anglii.

• 1089 – Początek Złotego Wieku w chrześcijańskiej Hiszpanii (do pocz. XIII w.); żywiołowy rozwój gmin żydowskich, m.in. w Barcelonie, na Majorce.

• 1099 – Zdobycie Jerozolimy przez Krzyżowców.

• 1187 – Saladyn odbija Jerozolimę, kończąc epizod istnienia państwa Krzyżowców na terenie Jerozolimy.

• 1144 – Pierwsze oskarżenia o mord rytualny w Norwich (Anglia).

• 1215 – Dekret papieża Innocentego III o specjalnych ubiorach dla Żydów.

• 1290 – Wygnanie Żydów z Anglii.

• 1348-50 – “Czarna śmierć” - epidemia dżumy, w czasie której wymarła prawie 1/3 ludności Europy; spowodowała ona nagły wzrost prześladowań Żydów na Zachodzie.

– Napływ ludności żydowskiej do Polski i innych krajów Europy Wschodniej.

• 1391 – Rzezie i pogromy Żydów w Hiszpanii: w Sewilli zginęło ok. 4 tys. Żydów; pogromy w Kordobie, Toledo, Walencji; na skutek prześladowań wiele tysięcy Żydów ochrzciło się, tworząc nową warstwę tzw. marranów, którzy mimo swego nawrócenia byli wiecznie podejrzani i dla władz, i dla społeczeństwa Hiszpanii.

• 1394 – Wygnanie Żydów z Francji.

• 1421 – Wygnanie Żydów z Austrii.

• 1453 – Zdobycie Konstantynopola przez Turków; sułtan Mehmed II wydaje szereg przywilejów dla ludności żydowskiej zamieszkującej tereny dawnego Bizancjum.

• 1478-80 – W Hiszpanii zostaje powołany do życia Trybunał Inkwizycji, skierowany głównie przeciwko niepewnym Żydom nawróconym.

• 1492 – Ostateczne wypędzenie Żydów z Hiszpanii; opuściło ten kraj ok. 300 tys. ludności marrańskiej i żydowskiej.

• 1496-97 – wygnanie Żydów z Portugalii; ogromna rzesza Żydów ucieka na teren imperium osmańskiego.

• 1516 – Zajęcie Palestyny przez Turków; utworzenie getta w Wenecji.

• 1656 – Zezwolenie Żydom na powrót do Anglii.

• 1782 – Dekret tolerancyjny cesarza Austro-Węgier Józefa II.

• 1791 – Przyznanie Żydom praw cywilnych we Francji.

• 1808 – Pierwsze żydowskie kolonie rolnicze w Rosji.

• 1848 – Równouprawnienie Żydów w Niemczech.

• 1869 – Równouprawnienie Żydów w Austrii.

• 1874 – Na przedmieściach Jerozolimy osadza się grupa ortodoksyjnych Żydów i zakłada pierwsze od czasów Bar-Kochby osiedle żydowskie na terenie Jerozolimy. Mea-She'arim staje się zaczątkiem późniejszej żydowskiej Zachodniej Jerozolimy.

• 1878 – Założenie pierwszej żydowskiej kolonii rolniczej Petach Tikwa w Palestynie.

• 1882-99 – Baron Edmond de Rotschild finansuje rozwój dalszych kolonii żydowskich w Palestynie.

• 1891 – Baron Maurice de Hirsch zakłada Żydowskie Towarzystwo Kolonizacyjne.

• 1897 – Pierwszy Kongres Syjonistyczny w Bazylei powołuje Światową Organizację Syjonistyczną, której programem było utworzenie w Palestynie “ojczyzny narodowej dla Żydów, zagwarantowanej prawem międzynarodowym”.

• 1901 – Powstanie Żydowskiego Funduszu Narodowego, który finansował wykup ziem i zakładanie osiedli żydowskich w Palestynie.

• 1906 – Założenie pierwszych kibuców w Palestynie.

• 1909 – Założenie Tel Awiwu.

• 1917 – 2 XI: Brytyjski minister spraw zagranicznych A.J. Balfour przesyła lordowi Rothschildowi list wyrażający poparcie rządu Wielkiej Brytanii dla utworzenia w Palestynie “ogniska narodowego Żydów” – znany pod nazwą “deklaracja Balfoura”.

• 1917 – 9 XII. W toku działań I wojny światowej wojska angielskie, dowodzone przez gen. Allenby, wyzwalają Jerozolimę spod okupacji tureckiej.

– Powołanie Komitetu Syjonistycznego w Palestynie.

• 1920 – 25 IV: Rada Najwyższa Ententy podjęła w San Remo decyzję powierzenia Wielkiej Brytanii mandatu nad Palestyną.

• 1922 – Wydanie przez rząd angielski pierwszej “Białej Księgi” ograniczającej imigrację Żydów; wydano jeszcze dwa takie dokumenty w 1930 i 1939 roku.

• 1928 – wrzesień: Wybuchają poważne zamieszki między ludnością arabską i żydowską w Jerozolimie.

• 1929 – Powstanie Agencji Żydowskiej w Palestynie, z siedzibą w Jerozolimie; została ona oficjalnie uznana przez Ligę Narodów i rząd Wielkiej Brytanii jako przedstawicielstwo Żydów w Palestynie.

• 1935 – Do Palestyny przybywa 61 845 nowych imigrantów żydowskich – tendencja zwyżkowa imigracji będzie się utrzymywać w latach następnych.

• 1947 – 18 II: Rząd brytyjski decyduje się wnieść sprawę Palestyny pod obrady ONZ.

– Początek otwartej konfrontacji zbrojnej arabsko-żydowskiej w Palestynie.

• 1948 – 14 V: Zakończenie ewakuacji brytyjskiej; o północy wygasa mandat Wielkiej Brytanii nad Palestyną; w Tel Awiwie Ben Gurion proklamuje powstanie państwa Izrael.

– 15 V: Po północy armie arabskie wkraczają do Palestyny.

– 28 V: Żydzi zostają wyparci ze Starego Miasta Jerozolimy; w rękach żydowskich pozostaje Nowe Miasto.

– 11 V: Przyjęcie Izraela do ONZ.

• 1956 – 29 X: Atak izraelski na Egipt, do którego włącza się Wielka Brytania i Francja; Półwysep Synaj w rękach izraelskich.

• 1957 – wojsko izraelskie wycofuje się z Gazy i Zatoki Akaba.

• 1967 – 5 VI: Atak izraelski na Egipt w odpowiedzi na zamknięcie Zatoki Akaba dla okrętów izraelskich; do wojny włącza się Syria i Jordania; spektakularne zwycięstwo Izraela; zniszczenie nieprzyjacielskiego lotnictwa już w pierwszym dniu wojny.

– 11 VI: Przerwanie ognia; jest to faktyczny koniec “sześciodniowej” wojny; Izrael w wyniku walk uzyskuje Cisjordanię, Gazę, wzgórza Golan i Synaj.

– koniec października: Przerwanie walki.

– 11 XI: Podpisanie egipsko-izraelskiego porozumienia o przerwaniu ognia i zwołaniu konferencji pokojowej w Genewie.

• 1977 – 19-21 XI: Wizyta prezydenta Egiptu Sadata w Jerozolimie; rozmowy polityczne oraz wystąpienie Sadata i premiera Izraela Begina w Knesecie.

– 14 III: Ofensywa armii izraelskiej na bazy fedainów w południowym Libanie; inwazja ma na celu wyparcie Palestyńczyków z południowego Libanu.

– 13 VI: Wojsko izraelskie wycofuje się z południowego Libanu.

• 1980 – 30 VII: Kneset uchwala ustawę zasadniczą o włączeniu całej Jerozolimy do Izraela jako stolicy tego państwa.

• 1982 – 22 VI: Armia izraelska kończy operację wycofywania się z Synaju.